Trong cuộc sống hiện đại, sự thay đổi nhanh chóng về lối sống và các mối quan hệ tình dục đã tạo ra những nhu cầu về phương pháp tránh thai an toàn và hiệu quả. Thuốc tránh thai khẩn cấp (THTK) là một trong những phương pháp được nhiều người lựa chọn khi gặp phải tình huống nguy cấp, như khi sử dụng biện pháp tránh thai không hiệu quả hoặc khi không sử dụng biện pháp tránh thai. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến, cách sử dụng và những lưu ý khi sử dụng chúng.
Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc có tác dụng ngăn ngừa việc mang thai không mong muốn sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc khi biện pháp tránh thai khác thất bại. Thuốc này không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên mà chỉ nên dùng trong những tình huống khẩn cấp.
Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp, nhưng chúng chủ yếu được chia thành hai loại chính: thuốc chứa levonorgestrel và thuốc chứa ulipristal acetate.
1. Thuốc chứa levonorgestrel (LNG)
Levonorgestrel là một loại hormone tổng hợp, thường được sử dụng trong các loại thuốc tránh thai khẩn cấp như Plan B, Postinor. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn ngừa sự rụng trứng, làm thay đổi chất nhầy cổ tử cung để ngăn ngừa tinh trùng tiếp cận trứng, và cản trở quá trình cấy ghép trứng vào tử cung.
Cách sử dụng: Thuốc này có thể được uống trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, hiệu quả của thuốc càng cao khi sử dụng càng sớm. Lưu ý rằng thuốc không có tác dụng nếu bạn đã có thai trước khi sử dụng.
2. Thuốc chứa ulipristal acetate (ellaOne)
Ulipristal acetate là một loại thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả hơn trong một số trường hợp. Thuốc này được bán dưới thương hiệu ellaOne và có tác dụng kéo dài hơn thuốc chứa levonorgestrel. Ulipristal acetate không chỉ ngừng quá trình rụng trứng mà còn có thể ức chế sự phát triển của niêm mạc tử cung, tạo điều kiện thuận lợi để ngăn ngừa sự cấy ghép của trứng đã thụ tinh.
Cách sử dụng: Thuốc này cần được uống trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, bạn nên sử dụng càng sớm càng tốt.
3. Thuốc tránh thai khẩn cấp dạng IUD (Túi chữ T)
Ngoài các loại thuốc viên, một phương pháp tránh thai khẩn cấp khác là sử dụng dụng cụ tử cung (IUD) chứa đồng. Dù không phải là thuốc viên, nhưng IUD cũng có thể là một lựa chọn an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa thai sau quan hệ tình dục không bảo vệ. IUD có thể được đặt trong vòng 5 ngày sau quan hệ và có tác dụng ngăn chặn sự thụ thai.
Lợi ích và nhược điểm của thuốc tránh thai khẩn cấp
Lợi ích:
- Hiệu quả nhanh chóng: Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể ngăn ngừa thai trong vòng 72 giờ hoặc 120 giờ sau khi quan hệ.
- Dễ sử dụng: Các loại thuốc này thường được bán mà không cần đơn bác sĩ, giúp phụ nữ dễ dàng tiếp cận khi cần.
- An toàn: Nếu được sử dụng đúng cách và trong thời gian quy định, thuốc tránh thai khẩn cấp rất an toàn và ít gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
Nhược điểm:
- Không phải là biện pháp tránh thai thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp không nên được sử dụng thường xuyên, vì chúng không hiệu quả bằng các phương pháp tránh thai lâu dài như bao cao su hay thuốc tránh thai hàng ngày.
- Có thể có tác dụng phụ: Một số phụ nữ có thể gặp phải các tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt, thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.
- Hiệu quả không đảm bảo 100%: Mặc dù rất hiệu quả, thuốc tránh thai khẩn cấp không thể bảo vệ 100% khỏi việc mang thai, đặc biệt là nếu không sử dụng đúng cách hoặc quá trễ.
Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Sử dụng càng sớm càng tốt: Hiệu quả của thuốc sẽ giảm dần theo thời gian, vì vậy bạn nên sử dụng thuốc ngay khi có thể sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ.
- Không sử dụng quá thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là phương pháp tránh thai lâu dài, bạn nên chọn các biện pháp tránh thai khác an toàn và hiệu quả hơn.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn gặp phải các vấn đề sức khỏe hoặc có thắc mắc, hãy tham khảo bác sĩ để được tư vấn kỹ lưỡng.
Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một giải pháp hiệu quả trong những tình huống khẩn cấp giúp ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này cần có sự hiểu biết đúng đắn và tuân thủ đúng hướng dẫn để đạt được hiệu quả cao nhất. Khi gặp phải những tình huống cần thiết, thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ là một lựa chọn hỗ trợ tuyệt vời cho phụ nữ, tuy nhiên, luôn nhớ rằng đây không phải là biện pháp tránh thai dài hạn.
